หลุมสิวหายเองได้ไหม? รักษาเองได้ไหม? บทความนี้หมอมีคำตอบ

หลุมสิว เป็นปัญหากวนใจที่มักเกิดขึ้นหลังจากสิวหายไป ซึ่งหากสังเกตตัวเองบ่อยๆ หลายคนจะรู้สึกว่าเป็นหลุมสิวมานานแล้ว ปล่อยไว้ก็ไม่หาย จนกังวลว่าหลุมสิวหายเองได้ไหม รักษาหลุมสิวด้วยตัวเองจะได้ผลหรือเปล่า แล้วต้องทําไงให้หลุมสิวหาย? บทความนี้ หมอเอ็ม จากเอ็มวีต้าคลินิก มีคำตอบครับ

ก่อนอื่นหมอขออนุญาตแนะนำตัวเองก่อนนะครับ หมอชื่อ หมอเอ็ม หรือ นพ. มนตรี อุดมประเสริฐกุล แพทย์ประจำ เอ็มวีต้าคลินิก นะครับ

สารบัญบทความ

รู้จัก ‘หลุมสิว’ ปัญหาที่หลายคนกังวล

ก่อนจะทราบว่า หลุมสิวหายเองได้ไหม เราควรจะรู้จักกับหลุมสิว และสาเหตุการเกิดหลุมสิวกันก่อนครับ

หลุมสิว (Atrophic scars) คือรอยแผลเป็นจากสิวชนิดหนึ่ง ที่มีลักษณะยุบลงไปจากระดับชั้นผิวหนังปกติ ทำให้ผิวหนังภายนอกดูเป็นคลื่น หรือเป็นหลุม ผิวไม่เรียบเนียน เป็นปัญหากวนใจที่ใครหลายๆ คนกังวลกันมากทีเดียวครับ

หลุมสิวเกิดจากอะไร

หลุมสิวมักจะเกิดจากกระบวนการฟื้นฟูผิวหนังหลังการเป็นสิวอักเสบชั้นลึก อย่างสิวหัวช้าง (Nodulocystic acne) หรือสิวซีสต์ (Cystic acne)

หากสังเกตตัวเองบ่อยๆ เวลาเป็นสิว จะเห็นว่าไม่ใช่สิวทุกเม็ดที่เกิดขึ้นบนผิวหนังจะทำให้เกิดหลุมสิวใช่ไหมครับ นั่นเป็นเพราะความรุนแรงของสิวต่างกันครับ 

โดยทั่วไป หลังจากเป็นสิว อย่างสิวอุดตัน สิวหัวดำ สิวหัวขาว หรือสิวอักเสบตื้นๆ อย่างสิวหัวหนอง ซึ่งนับเป็นสิวที่ไม่ได้รุนแรงอะไร ก็จะสามารถเกิดรอยดํา รอยแดง จากสิวได้เป็นปกติ แต่จะไม่เกิดเป็นหลุมสิวขึ้นมา

หลุมสิวจะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อมีเกิดการอักเสบรุนแรงที่ผิวหนังชั้นลึกลงไปครับ การอักเสบดังกล่าวจะทำให้เนื้อเยื่อบริเวณที่เป็นสิวอักเสบ และบริเวณโดยรอบถูกทำลาย หลังจากการอักเสบหายไป ร่างกายก็จะฟื้นฟูผิวหนังส่วนนี้ด้วยการสร้างเนื้อเยื่อ คอลลาเจน และอีลาสตินขึ้นมาทดแทน เพื่อให้ผิวหนังกลับมาเต็มเหมือนเดิม

แต่หากเกิดการอักเสบจนเนื้อเยื่อหายไปมาก ร่างกายอาจจะสร้างเนื้อเยื่อขึ้นมาแทนที่ได้ไม่เพียงพอ จนเกิดเป็นหลุมยุบบริเวณที่เคยเกิดการอักเสบ กลายเป็นหลุมสิวในที่สุด

ในบางกรณี การฟื้นฟูตัวของผิวหนังหลังการอักเสบ อาจทำให้เกิดพังผืดใต้ผิวหนัง ดึงให้ผิวหนังในชั้นหนังกำพร้าหรือชั้นนอกสุดยุบตัวลง จนเกิดรอยสิวเป็นหลุมสิวลึกขึ้นมาได้เช่นกันครับ

หลุมสิวประเภทต่างๆ

หลุมสิวมีด้วยกันทั้งหมด 3 ประเภทครับ แบ่งตามลักษณะการยุบตัวของผิวหนัง และความรุนแรงของหลุมสิวที่นับจากความยากในการรักษาครับ โดยหลุมสิวทั้ง 3 ชนิด ได้แก่ Rolling scar, Boxcar scar, Ice pick scar

1. Ice pick scar

Ice pick scar คือหลุมสิวที่รักษาได้ยากที่สุด และพบเห็นได้มากที่สุดจากบรรดาหลุมสิวทั้ง 3 ชนิดเลยครับ หลุมสิวแบบนี้จะขอบเขตชัด ปากหลุมสิวแคบ แต่ลึก บางครั้งอาจลึกถึงชั้นผิวหนังแท้ได้เลย ลักษณะของหลุมจะลึกลงไปเป็นรูปกรวย และเพราะหลุมสิวตัวนี้ลึกลงไปในชั้นผิวหนังแบบนี้แหละครับ ที่ทำให้รักษาได้ยาก

2. Boxcar scar

Boxcar scar เป็นหลุมสิวที่รักษาได้ยากขึ้นมาหน่อยครับ พบได้ประมาณ 20-30% ของผู้ที่มีปัญหาหลุมสิว โดยตัวหลุมสิวจะมีลักษณะปากกว้างมาก มีรูปร่างไม่แน่นอน ขอบเขตของรอยแผลเป็นชัดเจน ลักษณะหลุมจะลึกลงไปตรงๆ เป็นหลุมสิวที่ค่อนข้างตื้น หากนึกภาพไม่ออก ลักษณะจะคล้ายกับแผลเป็นที่เกิดจากโรคฝีดาษครับ

3. Rolling scar

Rolling scar เป็นลักษณะหลุมสิวที่รักษาได้ง่ายที่สุด แต่พบได้ไม่บ่อยมากนัก ลักษณะของหลุมสิวแบบนี้จะมีขอบเขตของแผลเป็นไม่ชัด ลักษณะก้นหลุมสิวจะโค้งลง ทำให้ผิวโดยรวมในบริเวณดังกล่าวดูเป็นคลื่น ไม่เรียบเนียน แต่ก็ไม่ได้เห็นเป็นหลุมอย่างชัดเจน

หลุมสิวหายเองได้ไหม

เมื่อปล่อยสิวทิ้งไว้จนตกสะเก็ด และแผลหายจนเกิดแผลเป็นขึ้นมา แต่แผลเป็นกลับไม่หายไปสักที หลายคนจึงกังวลว่า หลุมสิวหายเองได้ไหม? หมอตอบตรงนี้เลยครับ ว่าหลุมสิวหายเองไม่ได้ครับ

สาเหตุที่หลุมสิวหายเองไม่ได้ เนื่องจากหลุมสิวเกิดขึ้นหลังจากการอักเสบ ที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างในผิวหนังอย่างมาก ทั้งเนื้อเยื่อ คอลลาเจน และไฟเบอร์อีลาสตินในผิวหนัง เมื่อผิวหนังก่อตัวขึ้นมาใหม่ ร่างกายจะไม่สามารถสร้างให้ผิวหนังกลับมามีโครงสร้างเดิมได้ ดังนั้น แม้จะปล่อยไว้นานแค่ไหน หลุมสิวจะคงอยู่ และไม่สามารถหายไปได้เลยครับ

เมื่อเห็นแบบนี้แล้ว หลายคนก็อาจจะกังวลว่าหลุมสิวหายได้ไหม? คำตอบคือ หายได้ครับ แต่ต้องรักษาเท่านั้น ปัจจุบันมียาทา และหัตถการหลายอย่างที่ช่วยให้หลุมสิวดีขึ้น หรือค่อยๆจางลง และหายไปได้ แม้จะเป็นหลุมสิวลึกที่รักษายากที่สุดอย่าง Ice pick scar ก็ตาม ดังนั้นใครที่กำลังเป็นหลุมสิวไม่ต้องกังวลไปนะครับ หลุมสิวสามารถรักษาให้หายได้ ผิวสามารถกลับมาเรียบเนียนเหมือนเดิมได้ครับ

รักษาหลุมสิวด้วยตัวเองได้ไหม

หลุมสิวหายเองไม่ได้ แต่สามารถรักษาได้ครับ การรักษาหลุมสิวด้วยตัวเองก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่หลายคนมองหา เนื่องจากจะได้ไม่ต้องเดินทางไปคลินิก และประหยัดงบมากกว่า แต่หมอขอเตือนก่อนนะครับ ว่าทำได้ยาก ใช้เวลานาน และอาจจะไม่เห็นผลก็ได้

หน้าเป็นหลุมสิวใช้อะไรดี? วิธีรักษาหลุมสิวด้วยตัวเอง ส่วนใหญ่จะใช้เป็นยาทาในกลุ่มกรด อย่าง Lactic Acid, AHA หรือยาในกลุ่ม Retinoid ซึ่งยากลุ่มนี้จะมีส่วนช่วยในกระบวนการผลัดเซลล์ผิว 

ถามว่าหลังเกิดกระบวนการนี้หลุมสิวจะตื้นขึ้นไหม ตอบเลยว่าตื้นขึ้นได้ครับ เมื่อเซลล์ผิวชั้นนอกสุดถูกผลัดออกไป จะทำให้ผิวหน้าโดยรวมเรียบเนียนขึ้น หลุมสิวตื้นขึ้น แต่การผลัดเซลล์ผิวแบบนี้จะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงแค่ที่ผิวหนังชั้นนอกเท่านั้น ทำให้ไม่สามารถรักษาหลุมสิวที่ลึกลงไปในผิวหนังได้ แม้จะใช้ยาทาดังกล่าวนานแค่ไหนก็ตาม

ดังนั้น คุณหมอแนะนำว่าหากดูแล้ว เป็นหลุมสิวไม่ลึกมาก สามารถลองใช้ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวดูได้ครับ แต่ถ้าใช้ไปเป็นเดือนหรือหลายเดือนแล้วยังไม่เห็นผล หรือเห็นผลน้อย และยังไม่เป็นที่น่าพึงพอใจ อยากให้มาพบหมอดีกว่าครับ เพราะการรักษาที่ตรงจุด จะทำให้หลุมสิวตื้นขึ้นได้ และใช้เวลาในการรักษาน้อยกว่าครับ

วิธีรักษาหลุมสิวให้หายขาด

หลังจากได้คำตอบเกี่ยวกับหลุมสิวหายเองได้ไหมไปแล้ว เรามาดูวิธีทําให้หลุมสิวหายกันครับ ว่าในทางการแพทย์แล้ว สามารถทำอย่างไรได้บ้าง

1. เลเซอร์หลุมสิว

เลเซอร์หลุมสิว เป็นหัตถการที่เป็นที่นิยมมากเลยครับในการรักษาหลุมสิว เพราะเห็นผลการรักษาชัด ไม่ทิ้งรอยขณะรักษา และยังเป็นวิธีที่ปลอดภัยมาก เนื่องจากเลเซอร์สามารถเลือกระดับพลังงาน ความถี่ และความยาวคลื่นให้เหมาะสมกับการรักษาหลุมสิวแต่ละแบบได้ ทำให้เลเซอร์สามารถออกฤทธิ์กับบริเวณที่เป็นหลุมสิวอย่างแม่นยำ โดยที่เนื้อเยื่อข้างเคียงจะไม่ได้รับผลกระทบจากการรักษา ทำให้มีโอกาสเกิดผลข้างเคียงได้น้อย

เลเซอร์จะทำงานโดยการกระตุ้นให้น้ำที่อยู่นอกและในเซลล์สร้างความร้อนขึ้นมาจนส่งผลกับเนื้อเยื่อในส่วนที่เป็นหลุมสิว ทำให้เกิดการเรียงตัวใหม่ของคอลลาเจนและอีลาสตินใต้ผิวหนัง ทั้งยังกระตุ้นให้เกิดการสร้างโครงสร้างผิวเหล่านี้เพิ่มขึ้นด้วย (Neocollagenesis) เพื่อให้ขึ้นมาเติมเต็มผิวส่วนที่ยุบลงจนเป็นหลุมสิว อีกทั้งเลเซอร์บางตัวยังช่วยในการผลัดเซลล์ผิว (Resurfacing) ทำให้ผิวโดยรวมดูเรียบเนียนขึ้นด้วยครับ

โดยเลเซอร์ที่นิยมใช้ในการรักษาหลุมสิวมีด้วยกันหลายตัว ได้แก่ Er:YAG 2940 nm, CO2 laser, Nd:YAG 1320 nm, Q-switch Nd:YAG 1064 nm, Diode laser 1450 nm, and Erbium glass 1540 nm laser

นอกจากหลุมสิวแล้ว รอยสิวอื่นๆ ก็สามารถรักษาด้วยเลเซอร์ได้เหมือนกันครับ : เลเซอร์รอยสิว

2. การตัดพังผืดใต้ผิวหนัง (Subcision)

การตัดพังผืดใต้ผิวหนัง เป็นการใช้เข็มปลายคม ตัดพังผืดที่รั้งอยู่ใต้แผลเป็น ยึดผิวระหว่างชั้นหนังแท้และหนังกำพร้าเข้าด้วยกัน ทำให้เป็นหลุมสิวที่ไม่สามารถหายเองได้

พังผืดเป็นส่วนสำคัญที่เมื่อถามว่า หลุมสิวหายเองได้ไหม หมอจะตอบว่าไม่ได้ครับ เพราะพังผืดนี้จะไม่มีทางหายไปถ้าไม่มีการตัดออก แม้จะรักษาด้วยวิธีการอื่นๆ แล้วก็ตาม ดังนั้นใครเป็นหลุมสิว หมอแนะนำให้ทำการรักษาหลุมด้วยวิธีนี้เป็นอันดับแรกเลยครับ ถ้าเป็นแบบที่รักษายาก เพราะถ้าพังผืดหายไปแล้ว การรักษาด้วยวิธีอื่นๆ ก็จะเห็นผลได้เร็วขึ้น และดีขึ้นครับ

นอกจาก Subcision จะเป็นการตัดพังผืดออกแล้ว การทำให้เกิดแผลใต้ผิวหนังด้วยการตัดพังผืด ยังเป็นการกระตุ้นให้ร่างกายสร้างเนื้อเยื่อ คอลลาเจน และอีลาสตินขึ้นมาใหม่ ทำให้หลุมสิวเต็มขึ้นมาด้วยครับ

3. การแต้มกรด TCA CROSS

TCA Cross เป็นการรักษาหลุมสิวด้วยหลักการเร่งการผลัดเซลล์ผิวด้วยสารเคมี (Chemical Peels) ขั้นตอนการรักษาจะทำโดยการนำกรดที่มีฤทธิ์กัดกร่อนสูงในระดับหนึ่ง แต้มลงที่หลุมสิวด้วยอุปกรณ์ปลายแหลม เพื่อเลือกจุดที่อยากให้กรดไปออกฤทธิ์อย่างแม่นยำ

การแต้มกรดสามารถรักษาหลุมสิวรุนแรงได้ นอกจากจะช่วยทำให้เกิดกระบวนการผลัดเซลล์ผิวแล้ว ยังสามารถทำให้เกิดการสร้างคอลลาเจนใต้ผิวหนังได้ด้วย แต่วิธีการนี้ก็มีผลข้างเคียงในเรื่องกรดที่รุนแรง อาจทำให้เกิดการระคายเคืองได้ง่าย ดังนั้น TCA Cross จึงเป็นอีกวิธีหนึ่งที่ต้องเลือกทำกับแพทย์ที่เชี่ยวชาญจริงๆเท่านั้น จึงจะให้ผลการรักษาที่ดี และเกิดผลข้างเคียงได้น้อยครับ

4. การฉีดฟิลเลอร์หลุมสิว

การฉีดฟิลเลอร์หลุมสิว เป็นการเติมฟิลเลอร์เข้าไปในผิว แทนคอลลาเจนที่หายไปจากการถูกทำลายจากการอักเสบครับ ซึ่งฟิลเลอร์เหล่านี้จะไม่อันตรายแม้จะอยู่ในผิวหนังของเรา เพราะทำจากกรดไฮยาลูรอน (Hyaluronic Acid) ที่มีโครงสร้างเหมือนกับกรดไฮยาลูรอนในผิวหนังของคนเรา

แม้จะไม่อันตราย แต่การรักษาหลุมสิวแบบนี้จะไม่ได้ให้ผลการรักษาที่ถาวรครับ เนื่องจากฟิลเลอร์จะสลายตัวหลังจากฉีดประมาณ 3 – 6 เดือน ทำให้ต้องเติมบ่อยๆ 

5. การผ่าตัดหลุมสิว

การผ่าตัดหลุมสิว เป็นการรักษาหลุมสิวโดยการตัดเนื้อเยื่อส่วนที่เป็นหลุมสิวออกไป แล้วเย็บเนื้อเยื่อรอบๆ ให้ติดกัน วิธีการนี้จะไม่ทิ้งรอยแผลเป็นจากการผ่าตัดครับ เพราะจะทำแค่กับหลุมสิวที่มีความกว้างไม่เกิน 3 มิลลิเมตรเท่านั้น จึงนิยมใช้วิธีการนี้รักษาหลุมสิวแบบ Ice pick scar และ Boxcar scar ที่ไม่กว้างจนเกินไปครับ

การรักษาหลุมสิวโดยการผ่าตัด ใช้เวลารักษาไม่นานครับ เพียง 2 เดือนแผลก็จะหายสนิท ไม่ทิ้งรอยแผลเป็น หลุมสิวหายไป ผิวกลับมาเรียบเนียนดังเดิม

การดูแลตัวเองเมื่อมีหลุมสิว

หลังสิวหาย ควรสังเกตตัวเองว่าเป็นหลุมสิวหรือไม่ หากเป็นหลุมสิว หมอแนะนำให้เริ่มที่ประเมินก่อนครับว่าเป็นหลุมสิวรุนแรงไหม ถ้าเป็นหลุมสิวตื้นๆ บริเวณไม่กว้าง อาจจะลองใช้วิธีรักษาหลุมสิวด้วยตัวเองดูก่อนก็ได้ครับ 

หากเป็นหลุมสิวที่ค่อนข้างลึก กินบริเวณกว้าง หมอแนะนำว่าให้มาที่คลินิกดีกว่าครับ เพราะหลุมสิวแบบนี้ไม่สามารถรักษาด้วยยาทาเพียงอย่างเดียวได้ ถ้ามาที่คลินิกหมอจะประเมินความรุนแรงของหลุมสิวและสภาพผิว รวมถึงแนะนำได้ด้วยครับ ว่าเหมาะจะรักษาด้วยวิธีไหนบ้าง สิ่งไหนควรทำก่อน ทำหลัง ควรดูแลตัวเองอย่างไรหลังการรักษา

แนวทางการป้องกันไม่ให้เกิดหลุมสิว

เมื่อรู้แล้วว่าคำตอบของ “หลุมสิวหายเองได้ไหม” คือไม่หายเอง ต้องรักษาเท่านั้น เรายิ่งต้องป้องกันการเกิดหลุมสิวครับ เพื่อผิวหน้าจะได้เรียบเนียนไร้รอยสิวอยู่เสมอ

วิธีป้องกันหลักๆ คือดูแลผิวเป็นประจำ ทำความสะอาดผิว และทาครีมบำรุงที่เหมาะกับสภาพผิว เพื่อป้องกันการเกิดสิวให้ได้มากที่สุด เมื่อเป็นสิวก็ต้องรักษาอย่างถูกวิธี แต้มสิวด้วยยา Benzoyl peroxide หรือยาในกลุ่ม Topical Retinoids

นอกจากนี้ยังควรทาครีมกันแดดสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันการสูญเสียคอลลาเจนจากรังสี UV จนหลุมสิวลึกและเห็นได้ชัดยิ่งกว่าเดิมครับ

• เปิด วันอังคาร – อาทิตย์ (ปิดทุกวันจันทร์)
• อังคาร – ศุกร์ : 11:00 – 20:00 , เสาร์ – อาทิตย์ : 10:00 – 20:00
• ตั้งอยู่บน ถนน อโศกมนตรี หรือสุขุมวิท 21 ตรงข้ามโรงพยาบาลจักษุรัตนิน ครับ
• สามารถจอดรถได้ที่ คอนโด สุขุมวิท ลิฟวิ่ง ทาวน์ ไม่มีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมครับ
• เดินทางสะดวกได้ง่ายๆ สำหรับคนที่ไม่มีรถ หรือเลี่ยงรถติด ก็มาง่ายมากๆครับเพราะร้านเรา ใกล้กับ MRT เพชรบุรี ออก Exit 2 เดินมา
• ทางถนนอโศกมนตรี ประมาณ 200 เมตร ก็ถึง M Vita Clinic แล้วครับ

อ้างอิง

• Harithy, R. A. & Pon, K. (2021, May 4). Scar Treatment with Lasers: A Review and Update. SpringerLink. https://link.springer.com/article/10.1007/s13671-012-0009-7   
• Fabbrocini G, Annunziata MC, D’Arco V, et al. Acne scars: pathogenesis, classification and treatment. Dermatol Res Pract. 2010; 2010:893080.
• Jansen T, Podda M. Therapy of acne scars. J Dtsch Dermatol Ges. 2010;8(Suppl 1):S81–S88

ค้นหา